Đã bao giờ bạn cảm thấy mệt mỏi, không tỉnh táo, dễ cáu bẳn mặc dù đã ăn uống đầy đủ hay ngủ đủ giấc? Đó có thể do bạn chưa biết cách vận hành đồng hồ sinh học của cơ thể một cách hiệu quả.
Đồng hồ sinh học của cơ thể là gì?
Bất kì một sinh vật nào, con người, thực vật hay động vật, cũng đều có một đồng hồ sinh học riêng của mình. Nó giúp điều khiển giấc ngủ, thói quen, cảm xúc cơ thể. Vậy nên việc tuân thủ quy tắc này có ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động và sức khỏe của mỗi người.
3 nhà khoa học người Mỹ Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash và Michael W. Young vừa nhận được giải thưởng Nobel về Sinh lý học hoặc Y khoa năm 2017 vì những khám phá về cơ chế phân tử kiểm soát nhịp sinh học - hay còn gọi là đồng hồ sinh học.
Ủy ban của giải thưởng danh giá nhất này cho biết: “Phát hiện này có ý nghĩa to lớn tới sức khỏe và hạnh phúc của chúng ta". "Nếu chúng ta làm hỏng hệ thống, nó sẽ gây ảnh hưởng lớn tới quá trình trao đổi chất”.
Tham khảo một chu kỳ hoạt động của Đồng hồ sinh học cơ thể. (Ảnh: sofri.vn)
Tìm hiểu thêm: THỨC KHUYA SẼ GÂY HẠI ĐẾN SỨC KHỎE CỦA BẠN RA SAO?
Chúng ta đã thực sự tuân thủ đồng hồ sinh học?
Trong vài thập kỷ qua, những đổi mới về công nghệ đã tác động đến loài người một cách đáng kinh ngạc. Tuy nhiên, cuộc sống càng hiện đại, càng sản sinh nhiều yếu tố ảnh hưởng đến đồng hồ sinh học hơn. Việc du lịch di chuyển đến các vùng có múi giờ khác nhau, sự ra đời những công ty 24 giờ và đặc biệt, sự xuất hiện của Internet đều ảnh hưởng đến múi giờ sinh học của mỗi chúng ta.
Hay một vấn đề đáng quan ngại khác, ngủ ít, làm nhiều, được những người thành công chia sẻ như chỉ ngủ 4 - 5 tiếng/ ngày để dành nhiều thời gian hơn cho công việc. Quan điểm này, chắc chắn các bạn đã được nghe, đọc rất nhiều từ không ít những tờ báo, sách dạy làm giàu. Vô hình chung, nó biến việc ngủ ít trở thành tấm huân chương danh giá cho bất kỳ ai muốn thành công hoặc được coi trọng. Nhưng, đó cũng chính là một trong những lý do “nghe có vẻ chính đáng” nhất, để chúng ta phá vỡ đồng hồ sinh học của mình.
Social Jetlag (SJL) - sự chênh lệch giữa thời gian ngủ mà nhịp sinh học đòi hỏi so với thời gian ngủ thực tế mà nghĩa vụ xã hội gây ra cho mỗi chúng ta.(Ảnh: cbsnews.com)
Làm việc ca đêm, ngủ ít đi - cách bạn phá vỡ quy tắc cơ thể khủng khiếp nhất (Ảnh: cbsnews.com)
Không những thế, bằng cách này hay cách khác, chúng ta đang ngày càng phá hủy sức khỏe của chính mình ngay từ khi còn trẻ. Theo báo Thanh niên, tỷ lệ học sinh Trung học phổ thông có thói quen không ăn sáng, trưa và tối lần lượt là 17,4%, 2,6%, 2,4%. Tỷ lệ học sinh nội thành bỏ bữa ăn sáng chiếm đến 20,3% cao gấp đôi ngoại thành (11,7%) và vùng ven là (11,4%). Lý do chủ yếu khi các em quyết định bỏ bữa là vấn đề thời gian (51,6%), số còn lại là do các nguyên nhân: thói quen, lười, mệt mỏi, tiết kiệm tiền…
Không ăn sáng dẫn đến tình trạng mệt mỏi, không tập trung trong học tập, làm việc (Ảnh: baomoi.com)
Cũng theo một nghiên cứu của Thổ Nhĩ Kỳ đã công bố, ăn tối 2 giờ trước khi đi ngủ, hoặc sau 19h có thể gây bệnh nhồi máu não.
Các nhà khoa học đã khảo sát 721 người đang bị bệnh cao huyết áp có độ tuổi trung bình là 53 tuổi thực hiện việc ăn tối sau 19h. Kết quả không ngoài dự đoán, huyết áp của những người này hầu như không hề giảm trong khi ngủ.
Ăn sau 19h gây nên tình trạng tăng cân, mệt mỏi, bệnh tiểu đường, và nguy cơ đột quỵ (Ảnh: klankosova.tv)
Tìm hiểu thêm: NGUY CƠ TĂNG CÂN TỪ NHỮNG ĐIỀU KHÓ NGỜ NHẤT
Hoạch định thời gian sinh hoạt theo đồng hồ sinh học - cách cơ thể làm việc hiệu quả nhất
Chúng ta không phải là những cỗ máy, có được một thời gian biểu hợp lý sẽ khiến bạn phải bất ngờ vì không những sức khỏe được cải thiện, năng suất làm việc cũng sẽ hiệu quả hơn gấp nhiều lần. Sau đây là một vài gợi ý giúp bạn sắp xếp thời gian sinh hoạt hiệu quả hơn.
• Ăn sáng trong vòng 90 phút kể từ khi thức dậy:
Bữa ăn sáng được xem như bữa ăn quan trọng nhất trong ngày. Sau một đêm nghỉ ngơi, cơ thể bị cạn kiệt “nhiên liệu”, vòng quay sự trao đổi chất chậm lại, nạp khoảng 300 calo vào buổi sáng giúp bạn bổ sung năng lượng cần thiết cho bạn bắt đầu ngày mới.
Một bữa ăn sáng đồng nghĩa với một buổi làm việc hiệu quả (Ảnh: Unsplash)
• Uống cà phê sau 9h30 sáng
Vào thời điểm từ 6-8 giờ sáng, hormone căng thẳng cortisol có xu hướng tăng. Do đó, bạn không nên sử dụng đồ uống có caffeine lúc này. Thời điểm tốt nhất để nhâm nhi tách cà phê là sau 9h30 sáng.
Một tách cà phê đúng giờ sẽ mang đến nhiều lợi ích bất ngờ: ngăn ngừa quá trình lão hóa, giảm cân, đem lại tinh thần sảng khoái hơn (Ảnh: unsplash)
• Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trước 10 giờ sáng
Tiếp xúc với ánh nắng chỉ với 15 phút/ngày có thể khiến não bạn ngừng tiết ra các hormone melatonin giúp ngủ ngon, khiến bạn tỉnh táo hơn và tăng cường tâm trạng khi thức dậy.
Tắm nắng giúp cải thiện hệ miễn dịch, tổng hợp vitamin D, ngoài ra còn giúp bạn có một tinh thần sảng khoái. (Ảnh: dananggreen.net)
• Ăn tối trước 19h
Như phần trên, chúng ta thấy được việc ăn tối muộn đem đến những ảnh hưởng vô cùng tiêu cực với cơ thể. Với việc dùng bữa trước 19h, ngoài việc giảm đi những vấn đề có thể mắc phải từ đường tiêu hóa, nạp năng lượng đúng thời điểm cho các cơ quan sẽ mang đến cho bạn một sức khỏe tốt, ngủ ngon hơn, và tỉnh táo “gấp bội” trong ngày hôm sau.
Bữa tối sớm là cách chuẩn bị hoàn hảo cho ngày hôm sau (Ảnh: unsplash)
• Ngủ đủ 7 tiếng mỗi đêm
Các chuyên gia nghiên cứu về giấc ngủ cho biết, trong thời điểm từ 24h -6h sáng nhiệt độ cơ thể ở vào mức thấp nhất và ngủ sâu nhất và đạt đỉnh lúc 0 -3h sáng. Khi có được một giấc ngủ tốt sẽ cho chúng ta tỉnh táo hơn vào ngày hôm sau. Ngoài ra, 7giờ/ ngày là thời gian ngủ tối thiểu để cơ hồi phục sức khỏe hoàn toàn.
Ngủ đúng, ngủ đủ là cách cơ thể hồi phục tốt nhất sau một ngày học tập, làm việc mệt mỏi. (Ảnh: Unsplash)
• Rèn luyện cơ thể
Việc rèn luyện cơ thể đem đến mọi thứ mà bạn cần: sự tỉnh táo, trao đổi chất tốt hơn, cải thiện sức khỏe, vóc dáng,.. Luyện tập thể dục thể thao luôn đem lại sự tối ưu cho hành trình chinh phục bất kì ước mơ nào. Ngoài ra, khoảng thời gian 17h -18h là thời điểm thích hợp nhất để đến phòng gym, hay lớp học nhảy, vì đây là thời điểm nhiệt độ cơ thể đạt đỉnh, có nghĩa là bạn cảm thấy năng động và ít có nguy cơ chấn thương hơn. Hãy vận động để giúp đồng hồ sinh học của bản thân vận động một cách hiệu quả.
Luyện tập thể thao, thể hình thường xuyên mang đến cho bạn sức khỏe tốt và thân hình “mơ ước” (Ảnh: CFYC)
Hãy lựa chọn những trung tâm uy tín cho bạn các trang thiết bị luyện tập hiện đại nhất, hội viên tập chung năng động trí thức, huấn luyện viên cá nhân được đào tạo bài bản và chuyên nghiệp, hơn thế nữa, bạn có cơ hội được luyện tập với nhiều bộ môn cùng một lúc: gym, yoga, dance, groupx, võ tự do, … California Fitness & Yoga Center chính là một trung tâm như thế.
Tìm hiểu thêm: LÀM THẾ NÀO ĐỂ CÓ MỘT GIẤC NGỦ NGON HƠN?
Bảo Đặng (CALIPSO)
Nguồn: soha, sofri
