Theo Hiệp hội Thực Phẩm Chức Năng Việt Nam (TPCN) là sản phẩm hỗ trợ các chức năng của các bộ phận trong cơ thể, có hoặc không có tác dụng dinh dưỡng, tạo cho cơ thể tình trạng thoải mái, tăng sức đề kháng, giảm nguy cơ và tác hại bệnh tật. Vậy để hiểu đúng về thực phẩm chứng năng, bạn cần trang bị những kiến thức gì?
Những điều cần biết về thực phẩm chức năng
TPCN không phải là thuốc, không có công dụng điều trị hay chữa bệnh. Đối với TPCN, nhà sản xuất phải ghi rõ chức năng và các thành phần trên nhãn, được Bộ Y tế kiểm nghiệm và cho phép lưu hành, đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn sức khỏe, phù hợp với các quy định về thực phẩm. TPCN cũng không phải là thực phẩm. Nó có tác dụng trực tiếp tới sức khỏe (hoặc một số chức năng sinh lý của cơ thể) nhiều hơn là các chất dinh dưỡng trong thức ăn. Liều sử dụng TPCN thường nhỏ, thậm chí tính bằng gram, miligram như thuốc.
Đối tượng sử dụng TPCN có chỉ định rõ rệt, cụ thể có thể chia làm 2 loại: TPCN bổ sung vi chất dành cho người thiếu hụt chất dinh dưỡng, rối loại chức năng sinh lý và TPCN giúp tăng cơ, giảm mỡ dành cho người khỏe mạnh và không có tiền sử bệnh lý. Nhu cầu chăm sóc sức khỏe, chăm sóc ngoại hình đang rất được quan tâm hiện nay. Điều này dẫn đến nhu cầu tiêu thụ thực phẩm chức năng tại Việt Nam “tăng vọt” trong những năm gần đây. Bên cạnh các sản phẩm giúp tăng cường sức khỏe, thực phẩm giảm cân, bột tăng cơ hiện đang nhận được rất nhiều sự quan tâm của người tiêu dùng, đặc biệt là giới trẻ.
TPCN không phải là thuốc và không có chức năng trị bệnh
Hiện nay, TPCN đang là mục tiêu mới của các hãng dược, rất nhiều sản phẩm TPCN với đủ loại nhãn mác, thương hiệu đang xuất hiện đại trà trên thị trường với chất lượng lẫn lộn và khó kiểm soát. Khi tìm mua các TPCN, PHẢI mua các sản phẩm chính hãng tại các cửa hàng uy tín, cẩn thận để không mua phải hàng kém chất lượng, hàng nhái, hàng giả,...
Dùng sai TPCN chuốc họa vào thân
Vitamin, thuốc bổ sung vi chất:
Đọc tạp chí, quảng cáo, tuyên truyền sức khỏe,... các chuyên gia đều khuyến khích bổ sung nhiều vitamin. Vitamin C để tăng sức đề kháng, vitamin A cho đôi mắt sáng khỏe và vitamin E để làn da luôn mịn màng. Tuy nhiên, vitamin chỉ phát huy công dụng khi sử dụng ở liều lượng vừa phải. Đi kèm theo đó là chỉ dẫn cụ thể của chuyên gia, sử dụng bừa bãi sẽ phản tác dụng.
Gần đây nhất, một thông tin gây sốc đến từ một cuộc thí nghiệm của một nhóm các bác sĩ tại Hoa Kỳ đã chứng minh việc sử dụng vitamin quá nhiều có thể gây ung thư. Cuộc thử nghiệm trên một nhóm bệnh nhân được dùng 30 milligram beta carotene và 25.000 IU retinol mỗi ngày (chất có trong Vitamin A). Tuy những chất này đã được chứng nhận có tác dụng giảm nguy cơ ung thư nhưng những người sử dụng quá liều thay vì tăng khả năng phòng chống bệnh lại có một vài người bị ung thư. Các bác sĩ đã buộc phải ngừng thử nghiệm sau 2 năm vì kết quả không mong muốn này. Ngoài ra, sử dụng Vitamin C quá liều cũng gây ra nguy cơ tiêu chảy, đau lưng, buồn nôn, đau dạ dày, mẫn ngứa, thậm chí nhiễm trùng đường tiết niệu.
Thuốc tăng cơ:
Khi sử dụng thuốc tăng cơ cần được chỉ định và hướng dẫn sử dụng bởi bác sĩ chuyên khoa. Ngay cả trong lĩnh vực thể thao, nhiều nước cũng đã cấm các vận động viên sử dụng. Việc sử dụng tùy tiện thuốc tăng cơ sẽ làm rối loạn chuyển hóa hormone, biến đổi nội tiết tố sinh dục. Sử dụng thuốc tăng cơ không rõ nguồn gốc chứa quá nhiều Vitamin D, Kava Kava (một loại cây ở Tây Thái Bình Dương) khiến cơ thể suy gan, suy thận, cơ bắp co giật bất thường, thậm chí tử vong.
Sử dụng tùy tiện thuốc tăng cơ khiến tăng men gan, gây viêm gan mãn tính, suy gan vô cùng nguy hiểm
Thuốc giảm cân:
Thuốc giảm cân gây chán ăn là loại thuốc giảm cân được sử dụng phổ biến nhất hiện nay, có chứa amphetamin hoặc các dẫn chất tương tự như phenamin, benzedrine, mirapront N, anorex, isoméride, didrex, tepanil, adifax, pondéral… Khi uống loại thuốc này, các chất trên sẽ có tác động trực tiếp lên hệ thần kinh trung ương làm bạn mất đi cảm giác đói, ăn không ngon, chán ăn, mất ngủ… Khi ngưng dùng, cơ thể của bạn sẽ rơi vào trạng thái rối loạn tâm lý, mất ngủ, suy tim, thậm chí mù mắt.
Dùng TPCN như thế nào là đúng
Nếu chỉ muốn cơ thể khỏe mạnh, trở nên thon gọn, duy trì vóc dáng, tốt nhất bạn nên áp dụng phương pháp tập luyện thể dục thể thao kết hợp với ăn uống lành mạnh. Hạn chế ăn đường, các sản phẩm đã chế biến nhiều dầu mỡ, ăn nhiều rau xanh và thức ăn tươi sống mỗi ngày. Luôn ghi nhớ rằng, TPCN vẫn là hóa chất, cơ thể chúng ta chỉ thích nghi tốt nhất với những thành phần hoàn toàn tự nhiên.
Đối với những ai thực sự có nhu cầu tăng cơ, trước tiên, bạn nên đi khám sức khỏe tổng quát để chắc chắn rằng bản thân hoàn toàn khỏe mạnh ( người đã có tiền án bệnh gan, thận không được dùng thực phẩm tăng cơ), tư vấn với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng, chỉ sử dụng các TPCN được chính bác sĩ chỉ định, sản phẩm chính hãng, nhãn mác, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, tuyệt đối không tự ý sử dụng TPCN không rõ nguồn gốc trôi nổi ngoài thị trường.
Mia Trần
Chuyên gia: Tony Lowe - Trưởng ban Hình Thể UFC Gym Việt Nam
